Ushbu monografiyada jinoyat huquqining instituti sifatida qilmishning jinoiyligini istisno qiluvchi holatlardan biri bo'lgan oxirgi zaruratning nazariy hamda amaliy jihatlari o'rganilgan. Shu bilan birga, oxirgi zaruratning qonuniy mavjudligini aniqlashda xavfga hamda uni bartaraf etishga oid shartlar, oxirgi zarurat holatida yetkazilishiga ruxsat berilgan zarar chegarasi va qilmishni jinoyat-huquqiy baholash masalalari tahlil qilingan. Oxirgi zaruratga oid ilg'or davlatlar tajribasi o'rganilib, milliy va xorijiy normativ-huquqiy hujjatlar, qonunni qo'llash amaliyoti tahlili asosida ushbu normalarni qo'llashga oid milliy qonunchilikni yanada takomillashtirish bo'yicha taklif hamda tavsiyalar ishlab chiqilgan.