Kitoblar

Mahalliy davlat hokimiyatining konstitutsiyaviy asoslari

Ushbu o'quv qo'llanmada yangi O'zbekistonni rivojlantirish strategiyasining ustuvor yo'nalishlari nuqtayi nazaridan, davlat va jamiyat qurilishini yanada takomillashtirish, fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilishni kuchaytirish va kafolatlash maqsadida qonun ustuvorligini ta'minlashga qaratilgan konstitutsiyaviy majburiyatlarni bajarilishining dolzarb masalalari ko'rib chiqilgan.

O'zbekiston Respublikasi Oliy majlisi faoliyatining konstitutsiyaviy asoslari

Mazkur o'quv qo'llanma Konstitutsiyaviy huquq modulining "Davlat suvereniteti va tashqi siyosatning konstitutsiyaviy asoslari" mavzusi boʻyicha tayyorlangan boʻlib, unda mudofaa va xavfsizlik konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari yoritildi. Qo'llanmada Qurolli kuchlarni boshqarish, xavfsizlikni ta'minlash qonunchiligi va uni qo'llash amaliyoti tizimli bayon qilingan. O'quv qo'llanma oliy yuridik ta'lim muassasalarining bakalavriat yo'nalishi talabalariga, shuningdek, keng kitobxonlar doirasiga mo'ljallangan.

Tashqi siyosatning konstitutsiyaviy asoslari

Mazkur o'quv qo'llanma Konstitutsiyaviy huquq modulining "Davlat suvereniteti va tashqi siyosatning konstitutsiyaviy asoslari" mavzusi boʻyicha tayyorlangan boʻlib, unda mudofaa va xavfsizlik konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari yoritildi. Qo'llanmada Qurolli kuchlarni boshqarish, xavfsizlikni ta'minlash qonunchiligi va uni qo'llash amaliyoti tizimli bayon qilingan. O'quv qo'llanma oliy yuridik ta'lim muassasalarining bakalavriat yo'nalishi talabalariga, shuningdek, keng kitobxonlar doirasiga mo'ljallangan.

Mudofaa va xavfsizlikning konstitutsiyaviy asoslari

Mazkur o'quv qo'llanma Konstitutsiyaviy huquq modulining "Davlat suvereniteti va tashqi siyosatning konstitutsiyaviy asoslari" mavzusi boʻyicha tayyorlangan boʻlib, unda mudofaa va xavfsizlik konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari yoritildi. Qo'llanmada Qurolli kuchlarni boshqarish, xavfsizlikni ta'minlash qonunchiligi va uni qo'llash amaliyoti tizimli bayon qilingan. O'quv qo'llanma oliy yuridik ta'lim muassasalarining bakalavriat yo'nalishi talabalariga, shuningdek, keng kitobxonlar doirasiga mo'ljallangan.

Jamiyatning iqtisodiy negizlari

Mazkur o'quv qo'llanmada har bir shaxsning mulkka nisbatan huquqi kafolatlanishi; mulkdor o'z xohishiga ko'ra o'ziga qarashli mulkka egalik qilishi, undan foydalanishi va uni tasarruf qilishi; davlat tomonidan fuqarolarning huquqlari va erkinliklari ta'minlanishi; mol-mulkning daxlsizligi, teng huquqlilik va davlat tomonidan barcha shakldagi mulklar huquqiy himoya qilinishi, shuningdek, davlat organlarining, mansabdor shaxslarning, jamoat birlashmalari noqonuniy xatti-harakatlariga nisbatan sudga shikoyat qilish huquqining kafolatlanishi tegishli tartibda yoritilgan. Mazkur o'quv qo'llanma yurisprudensiya ta'lim yo'nalishi talabalari va keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan.

Fuqarolik jamiyati institutlari

Mazkur o'quv qo'llanmada fuqarolik jamiyati institutlarining konstitut- siyaviy-huquqiy asoslari, davlat va jamoat birlashmalarining o'zaro munosabatlari, fuqarolik jamiyati institutlarining turlari sifatida kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar, ommaviy axborot vositalari, diniy tashki- lotlarning huquqiy maqomi, tashkil etish tartibi, faoliyat yo'nalishlari hamda ular faoliyatining huquqiy asoslari, shuningdek, jamoat birlashmalarini tarqatib yuborish, ular faoliyatini taqiqlab yoki cheklab qo'yish kabi masalalar yoritilgan. Ushbu o'quv qo'llanma yurisprudensiya ta'lim yo'nalishi bakalavriat va magistratura mutaxassisligi talabalari va keng kitobxonlar ommasiga moʻljallangan.

Konstitutsiyaviy burchlar

Konstitutsiyaviy huquq va majburiyatlar hamisha ommaviy huquqning asosiy toifalaridan biri bo'lib kelgan va shunday bo'lib qolmoqda. An'anaga ko'ra, majburiyatlarning bajarilishi huquqlar amalga oshishining eng muhim omili hisoblanadi, shuning uchun Konstitutsiyaviy huquq sohasi doirasidagi o'rganiladigan asosiy burchlar alohida o'rin va ahamiyat kasb etadi. Ushbu o'quv qo'llanmada yangi O'zbekistonni rivojlantirish strategiyasining ustuvor yo'nalishlari nuqtayi nazaridan, davlat va jamiyat qurilishini yanada takomillashtirish, fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilishni kuchaytirish va kafolatlash maqsadida qonun ustuvorligini ta'minlashga qaratilgan konstitutsiyaviy majburiyatlarni bajarilishining dolzarb masalalari ko'rib chiqilgan.

Saylov tizimining konstitutsiyaviy asoslari

Mazkur o'quv qo'llanmada O'zbekiston Respublikasining saylov tizimi konstitutsiyaviy asoslari va milliy saylov qonunchiligining o'ziga xos jihatlari, o'tgan davr mobaynida milliy saylov tizimi va saylov qonunchiligini izchil takomillashtirish borasida amalga oshirilgan islohotlar va o'zgarishlar bayon etilgan. O'quv qo'llanmaning eng ahamiyatli jihati shundaki, unda O'zbekiston saylov qonunchiligi, jumladan, saylovchilarning huquqlari, saylov organlarining roli, saylov jarayoni, saylovga oid nizolarni hal etish kabi qator masalalar atroflicha o'rganilgan. O'quv qo'llanma keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan.

Xalq hokimiyatchiligining konstitutsiyaviy asoslari

Ushbu o'quv qo'llanmada suverenitet mohiyati, suverenitetning huquqiy institut sifatida rivojlanish tarixi va suverenitet nazariyasining zamonaviy tendensiyalari, uning asosiy belgilari, "davlat suvereniteti", "xalq suvereniteti" va "millat suvereniteti" tushunchalari va ularning o'zaro nisbati, suverenitetning xalqaro va milliy huquqiy asoslari ochib berilgan. O'quv qo'llanma doirasida globalizatsiya jarayonida suverenitetga tahdid va xavflarni bartaraf etishning huquqiy mexanizmlari yoritib berilgan va suverenitetning tashkiliy-huquqiy asoslari keng kitobxonlar ommasiga taqdim etilgan.

Davlat suverenitetining konstitutsiyaviy asoslari

Ushbu o'quv qo'llanmada suverenitet mohiyati, suverenitetning huquqiy institut sifatida rivojlanish tarixi va suverenitet nazariyasining zamonaviy tendensiyalari, uning asosiy belgilari, "davlat suvereniteti", "xalq suvereniteti" va "millat suvereniteti" tushunchalari va ularning o'zaro nisbati, suverenitetning xalqaro va milliy huquqiy asoslari ochib berilgan. O'quv qo'llanma doirasida globalizatsiya jarayonida suverenitetga tahdid va xavflarni bartaraf etishning huquqiy mexanizmlari yoritib berilgan va suverenitetning tashkiliy-huquqiy asoslari keng kitobxonlar ommasiga taqdim etilgan.

Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси

Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси

Жаҳон конституциялари

Мамлакатимиз парламентининг хаётида Харакатлар стратегияси доирасида конституциявий-хукукий асосларнинг баркарор ривожланиши ва мустахкамланиши, Янги Узбекистонни бунёд этиш ва Учинчи Ренессанс асосларини шакллантиришга каратилган кенг куламли ва шиддатли демо- кратик ислохотлар учун мухим кадамларга бой булди. Хусусан, 2022 йил 16 май куни Олий Мажлис Конунчилик палатаси- нинг энг йирик фракциялари - зЛиДеП ва «Миллий тикланиш» ДПнинг алохида йирилишлари, 17 май куни - уларнинг мамлакатимизда конституциявий ислохотларни амалга ошириш ва ушбу масалани Олий Мажлис палаталари Кенгашларининг мухокамасига киритишга багишланган кушма йигилиши булиб утди.Шу билан болик холда, 20 май куни Сенат ва Конунчилик палатаси Кенгашларининг кушма мажлиси булиб утди. Конституцияга узгартириш ва кушимчалар киритиш буйича таклифларни шакллантириш хамда ташкилий чора-тадбирларни амалга ошириш юзасидан Конституциявий комиссия ташкил этилиб, унинг таркиби ва вазифалари белгиланди. Мазкур Конституциявий комиссия таркибига барча худудлардан депутатлар, се-наторлар, жамиятнинг турли катламлари, фукаролик жамияти институтларининг вакиллари, етук хукукшунослар, сиёсатшунослар ва бошка экспертлар (жами - 47 нафар) киритилди.Узбекистонда конституциявий ислохотнинг бош гоявий илхомлантирувчиси, шубхасиз, Президентимиз Ш.М. Мирзиёев, асосий ташаббускори эса - мамлакатимиз ахолисининг кенг катламлари эканлигини такидлаб ўтиш лозим.

Конституция ва инсон ҳуқуқлари

Рисолада Узбекистон Республикасида инсон хукукларининг конституциявий-хукукий асослари, Конституцияда кафолатланган умуминсоний дахлсиз хукуклар, инсон хукукларининт Конституция ва суд томонидан химоя килиниши каби масалалар хакида суз юритилади. Рисола кенг китобхонлар оммасига мулжалланган.

Япония ва Ўзбекистон Конституцияларининг қиёсий таҳлили

Мазкур рисола Давлат ва хукук тарихи хамда қиёсий хуқуқшунослик модуллари бўйича дарс машғулотларида фойдаланиш учун қўлланилади. Унда Япония Конституциясининг яратилиш тарихи, Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси билан қиёсий таҳлил, у асосида тузилган интерфаол машгулот учун топшириқлар, жумладан саволлар, кроссворд, "True/False" ҳамда қизиқарли маълумотлар ўрин олган. Рисола олий юридик таълим муассасаларининг бакалавриат Йўналиши талабаларига ҳамда хорижий мамлакатлар давлат ва хукуки тарихига қизиқувчиларнинг кенг доираси учун мўлжалланган.

Hindiston konstitutsiyasi

Ushbu nashr 1950-yil 26-yanvarda kuchga kirgan Hindiston Respublikasi Konstitutsiyasining o'zbek tilidagi ilk tarjimasidir. Hindiston Konstitutsiyasi 70 yildan ziyod tarixga ega bo'lib, jahon konstitutsiyalari tajribasini uyg'unlashtirish asosida fuqarolarning asosiy huquq va majburiyatlari, hokimiyatning qonun chiqaruvchi, ijroiya va sud hokimiyat organlari maqomi va ularning vakolatlari, Jamiyat va davlat tuzilishi asoslarini belgilab bergan. Hindiston Konstitutsiyasi qabul qilinganidan keyin o'tgan vaqt davomida unga qator o'zgartirishlar kiritilgan bo'lib, ushbu tarjima uning 2020-yilda nashr etilgan asl matnidan o'zbek tiliga o'girildi. Qo'lingizdagi ushbu nashr nafaqat mutaxassislar, balki keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan. Hindiston Konstitutsiyasining o'zbek tiliga tarjimasi va nashri Hindiston hukumati Tashqi ishlar vazirligi granti asosida amalga oshirildi.

Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqi

Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqi. Darslik. Toshkent, O'zbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universiteti, 2022. 767 bet. Mazkur darslikda "Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqi" fanining tushunchasi, predmeti, manbalari, uni o'rganish uslublari, inson va fuqarolarning asosiy huquq va erkinliklari, konstitutsiyaviy tuzum, davlat shakllari, saylov huquqi va referendum, davlat boshlig'i, qonunchilik, ijro va sud hokimiyat organlarining huquqiy maqomi, mahalliy boshqaruv va o'zini-o'zi boshqaruvga oid masalalar yoritilgan. Darslik bakalavr va magistratura bosqichi talabalariga, aspirant va yuridik o'quv yurtlari o'qituvchilariga, mutaxassislarga, shuningdek, konstitutsiyaviy huquq fanini o'rganuvchi barcha kitobxonlarga mo'ljallangan.

Konstitutsiyaviy huquq

Konstitutsiyaviy huquq bo'yicha tayyorlangan darslik, yuridik kolledjlarining talabalari uchun mo'ljallangan ta'lim standartlari asosida yaratilgan.

O'zbekiston Respublikasining fuqaroligi

Mazkur o'quv qo'llanma Konstitutsiyaviy huquq modulining "O'zbekiston Respublikasining fuqaroligi mavzusi bo'yicha tayyorlangan boʻlib, unda fuqarolik tushunchasi va prinsiplari, mamlakatimizda fuqarolikka ega bo'lish va uni yo'qotish hamda fuqarolik masalalarini hal etish tartibi, fuqarolikka qabul qilish, tiklash va tugatishning asoslari hamda mamlakatimizda xorijiy davlat va fuqaroligi bo'lmagan shaxslarning maqomi kabi masalalar atroflicha bayon etilgan. O'quv qo'llanma oliy yuridik ta'lim muassasalari talabalari va magistrlariga hamda fuqarolik bo'yicha huquqni qo'llash masalalariga qiziquvchi kitobxonlarning keng doirasiga mo'ljallangan.

Янгиланаётган конституция

Ушбу қўлланма Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш юзасидан таклифларни шакллантириш ва ташкилий чора-тадбирларни амалга ошириш бўйича Конституциявий комиссия аъзоси, юридик фанлар доктори, профессор М.Х. Рахманкуловнинг умумий таҳрири остида тайёрланди.