-
Murdalar gapirmaydi
Tohir Malik,"Agronom yigitning suvga cho'kib o'lgani haqidagi ma'lumotni o'qigan boshliq ajablandi: 'Suvga yaqinlashishga qo'rqadigan,suzishni bilmaydigan odam qanday qilib suvga cho'kib ketishi mumkin? Chindan ham baxtsiz hodisami yo...? "Charxpalak" qissasini o'qigan kitobxon shu kabi savollarga javob topadi. Hech qanday zulm jazosiz qolmaydi."Murdalar gapirmaydilar" qissasida ana shu hayot falsafasi haqida fikr yuritiladi.
-
Ot kishnagan oqshom
Tog'ay Murod,Tabiat va inson... Tabiat va inson o'rtasida ko'zga ko'rinmas uzviy birlik bor. Ana shu bog'liklik, birlik O'zbekiston xalq yozuvchisi,Abdulla Qodiriy nomidagi Davlat mukofoti sovrindori Tog'ay Murod "Ot kishnagan oqshom" qissasida mohirona tasvirlab bergan. Qo'lingizdagi kitob xalqimiz ko'nglidan mustahkam o'rin egallagan,chet tillariga tarjima qilinib,dovruq qozongan mashhur "Ot kishnagan oqshom" qissasidan tashkil topdi. Siz ushbu kitobni qo'lga olib,o'qiy boshlarkansiz,beixtiyor asarda tasvirlangan Ziyodulla kal va ajoyib oti Tarlon bilan birga ko'pkarilarda qatnashasiz,or-nomus, vijdon va mardlik, halollik kabi asl insoniy tuyg'ularga oshno bo'lasiz.
-
Sarbadorlar
Muhammad Ali,O'zbekiston xalq yozuvchisi,Davlat mukofoti laureati Muhammad Alining "Sarbadorlar" (1989) tarixiy roman-dilogiyasida xalqimizning XIV asr ikkinchi yarmida Samarqandda yuz bergan sarbadorlar xalq ozodlik harakati bilan bog'liq voqealar qalamga olingan.Dilogiyada Abu Bakr Kalaviy,Xo'rdak Buxoriy,Mavlonzoda, Amir Temur,Amir Husayn singari tarixiy shaxslar ishtirok etadi. Unda o'zbek prozasida ilk marta Sohibqiron Amir Temur obrazi yaratilgani diqqatga sazovordir.Asar shirali til bilan yozilgan, katta qiziqish bilan o'qiladi.
-
Машҳур даҳола сийрати
Азизхўжа Иноятов,Машҳур аллома Шамсиддин Заҳабий қатор асарлари билан Ислом оламида донг таратганлар. Булар орасида у зотнинг минглаб муҳаддис, муваққиҳ, муарриху муфассирлар тўғрисида қимматбаҳо маьлумот берилган бир неча жилддан иборат "Сияру аьламин нубало" китоблари алоҳида аҳамиятга эга.
-
Yur,tog'larga ketamiz
Shukur Xolmirzayev,"Yur tog'larga ketamiz" qissasi ana shunday epigraf hamda Saroytosh qishlog'ining go'zal ta'rifi bilan boshlanadi. Qissa qahramoni qorong'i bostirmadan topib olgan kuchukbolaga(aslida, u oddiy kuchukbola emas,bo'ri bilan itning orasida tug'ilgan)Qoraboy deb ism qo'yadi.Shu kundan e'tiboran uning hayoti qiziqarli voqealar bilan boyib boradi. Bag'rikeng tog'liklarning hammasi hamnegadir Qoraboyga nisbatan yaxshi munosabatda bo'lmaydilar,uni odamlar orasidan yo'qotishga urinadilar. Ammo asar qahramoni sodiq do'stini harchand himoya qilmasin,ko'pchilikka bas kelolmaydi.Alaloqibat,odamlardan zulm ko'rgan Qoraboy ularga zulm bilan javob qaytaradi.Natijada esa "Hayvonot bog'i"ga badarg'a qilinadi.Ammo o'rtada allaqachon ildiz otgan sadoqat rishtasi,mehr-muhabbat tuyg'usi do'stlarni qayta diydor ko'rishtiradi. Tog'lar esa yana ularni qarshi olmoqqa shay turadi...
-
Ikki eshik orasi
O'tkir Hoshimov,E'tiboringizga havola etilayotgan mazkur kitob O'tkir Hoshimov asarlari ichida qamrovi, o'quvchi qalbiga yaqinligi bilan alohida ahamiyatga ega. Unda adib qariyb qirq yillik davrni o'z ichiga olgan,bir qancha chigal va murakkab taqdirlar misolida o'z xalqining urush davrida boshdan kechirgan hayoti,qismati haqida mahorat bilan qalam tebratgan. Zamon va davr qanday sharoitda kechishidan qat'i nazar insoniy qadr-qimmat tushunchalarini saqlab qolgan,taqdirini el-yurti,xalqi,Vatani taqdiri bilan bog'lagan,farzandidan ayrilganida ham qalbiga quvonch baxsh etishi mumkin bo'lgan boshqa sababni o'zi uchun yarata olgan,hayotini sevgi-muhabbat tuyg'ulari bilan bezamoqchi bo'lgan holda urush hukmiga tobe bo'lib qolgan insonlar qismatini ifodalovchi ushbu asar mutolaasidan so'ng bugungi o'tayotgan tinch-omon hayotingiz,farzandlaringiz baxti uchun shukrona aytasiz.Asar aynan shu jihati bilan qalbalrga yaqin.
-
Маьнавий Маснавий (биринчи китоб)
Жалолиддин Румий,Мавлоно Жалолиддин Румий ҳазратларининг "Маьнавий маснавий" асари етти асрдан буён Шарқ тафаккури ва бадиийкалом мухлисларини ўзига мафтун этиб келмоқда. Ушбу тенгсиз адабий обида ҳар бир имон эгасини Ҳақ ва ҳақиқат сари юксалтирувчи руҳий-қалбий нарвондир.
-
Tushda kechgan umrlar
O'tkir Hoshimov,O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 13-sentyabrdagi "Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish tizimini rivojlantirish,kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ'ib qilish bo'yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi to'g'risida"gi qarorida yosh avlodning ma'naviy -intelektual salohiyati, ong-u tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirishda,ona Vatani va xalqiga muhabbat va sadoqat tuyg'usi bilan yashaydigan barkamol shaxsni tarbiyalashda beqiyos ahamiyatga ega bo'lgan kitobxonlik madaniyatini oshirishga alohida e'tibor qaratilgan.Ulug' adib,O'zbekiston xalq yozuvchisi O'tkir Hoshimovning "Tushda kechgan umrlar"romanini mutolaa qilgan yosh kitobxonlarning ma'naviy olami shunga yarasha bo'ladi.Ushbu nashrning o'ziga xos jihatlaridan biri shundaki,bu nashri hozirgi o'zbek tilining imlo qoidalariga to'liq moslangan shaklda berildi.
-
Avlodlar dovoni
Primqul Qodirov,O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 13-sentyabrdagi "Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish tizimini rivojlantirish,kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ'ib qilish bo'yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi to'g'risida"gi qarorida yosh avlodning ma'naviy -intelektual salohiyati, ongu tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirishda,ona Vatani va xalqiga muhabbat va sadoqat tuyg'usi bilan yashaydigan barkamol shaxsni tarbiyalashda beqiyos ahamiyatga ega bo'lgan kitobxonlik madaniyatini oshirishga alohida e'tibor qaratilgan.Ulug' adib,O'zbekiston xalq yozuvchisi Primqul Qodirovning "Avlodlar dovoni "romanini mutolaa qilgan yosh kitobxonlarning ma'naviy olami shunga yarasha bo'ladi.Ushbu nashrning o'ziga xos jihatlaridan biri shundaki,unda bugungi yosh kitobxonlarga ayrim so'z hamda iboralr yanada tushunarli bo'lmog'i uchun tegishli va zarur izohlar ham berilgan.
-
Yulduzli tunlar
Primqul Qodirov,O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 13-sentyabrdagi "Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish tizimini rivojlantirish,kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ'ib qilish bo'yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi to'g'risida"gi qarorida yosh avlodning ma'naviy -intelektual salohiyati, ongu tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirishda,ona Vatani va xalqiga muhabbat va sadoqat tuyg'usi bilan yashaydigan barkamol shaxsni tarbiyalashda beqiyos ahamiyatga ega bo'lgan kitobxonlik madaniyatini oshirishga alohida e'tibor qaratilgan.Ulug' adib,O'zbekiston xalq yozuvchisi Primqul Qodirovning"Yulduzli tunlar"romanini mutolaa qilgan yosh kitobxonlarning ma'naviy olami shunga yarasha bo'ladi.Ushbu nashrning o'ziga xos jihatlaridan biri shundaki,unda bugungi yosh kitobxonlarga ayrim so'z hamda iboralr yanada tushunarli bo'lmog'i uchun tegishli va zarur izohlar ham berilgan.
-
Mirzo Ulug'bek
Maqsud Shayxzoda,Maqsud Shayxzoda "Mirzo Ulug'bek" asarida Ulug'bekni "inson-olim- davlat arbobi" sifatida aks ettirishga intilgan.Ammo buning o'zi ham oson ijodiyish emas edi. Shubhasiz,Ulug'bek fojiasini keltirib chiqargan bu hayotiy masalalarni o'zaro aloqada va uzviy bog'liqlikda tasvirlash Shayxzodadan katta mahorat talab etdi. Mirzo Ulug'bekning ham inson, ham olim,ham davlat arbobi sifatidagi obrazini badiiy mujassamlashtirish uchun ko'plab personajlarni asar to'qimasiga olib kirdi va bu personajlar harakat etajak syujet chiziqlarini ishlab chiqdi. Bunday personajlar tarixiy voqelikning o'zida serob bo'lishiga qaramay, dramaturg ularni saralab ola bildi va shu bilan birga badiiy to'qimadan ongli ravishda foydalanib,ya'ni to'qima qahramonlar obrazini asarga dadil jalb eta oldi.
-
Kecha va kunduz
Abdulhamid Cho'lpon,Abdulhamid Sulaymon o'g'li Cho'lpon (1898-1938)-shoir,yozuvchi,dramaturg,tarjimon va jamoat arbobi."Sadoi Turkiston","Darxon", "Yangi Sharq", "Ishtirokiyun", "Buxoro axbori" gazetalari va "Mushtum", "Guliston" kabi jurnallarda faoliyat yuritgan."Ilmiy kengash", "Chig'atoy gurungi", "Nashri maorif" tashkilotlari va "Turon" teatrida adabiy, ilmiy-ma'rifiy ishlar bilan shug'ullangan.Uning "O'zbek yosh shoirlari', "Uyg'onish" (1922),"Buloqlar"(1923), "Tong sirlari" (1926) va "Soz" (1935) to'plamlari;"Oydin kechalarda", "Qor qo'ynida lola", "Novvoy qiz", "Qurboni jaholat", "Do'xtir Muhammadyor singari hikoyalari", "Yo'l esdaligi", "Vayronalar orasidan", "Adabiyot nadir?" kabi ocherk va maqolalari; "Temirchi","Gunoh", "Cho'rining isyoni", "Yorqinoy", "Xalil farang","O'ldiruvchi" (1921), "Sevgi va saltanat", "Cho'pon sevgisi"(1922), "Yana uylanaman","Qorovul uyqusi" kabi sahna asarlari va "Kecha va kunduz" romani mavjud.Cho'lpon "Malikai Turondot" (K.Gotstsi),"Tergovchi" (N.V.Gogol), "Labbay", "Xasis( Moler) kabi asarlarni tarjima qilgan.Cho'lponga Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston Respublikasi Davlat mukofoti (1991) va "Mustaqillik" ordeni (1999) berilgan.
-
Mehrobdan chayon
Abdulla Qodiriy,O'zbek romanchiligi va hayotiy hikoyalar janrining asoschisi, buyuk ustozimiz-Abdulla Qodiriy(1894-1938-yillar) XX asr o'zbek adabiyotining buyuk darg'alaridan biri bo'lgan. A.Qodiriy dastlabki ta'limni musulmon maktabi,rus-tuzem maktabida,abulqosim shayx madrasasida olgan.1925-1926-yillarda moskvadagi adabiyot kursida ta'lim olgan. Uning dastlabki ijodlari "Samarqand","Oina",'Sadoi Turkiston" gazetalari va o'zi tashkil etgan "Mushtum" jurnalida e'lon qilingan. A.Qodiriyning "To'y","Ahvolimiz", "Millatimga", "Fikr aylagil" kabi she'rlari;"Baxtsiz kuyov" dramasi,"Juvonboz","Uloqda"(1916-yil),"Kalvak Maxzumning xotira daftaridan", "Toshpo'lat tajang nima deydi?"(1920) kabi hikoyalari;"O'tkan kunlar" (1924-1926),"Mehrobdan chayon" (1929) romanlari,"Obid ketmon"(1934) qissasi hozirgi vaqtda ham sevib o'qiladi.Shuningdek,N.V.Gogolning "Uylanish"(1935-yil),A.P.Chexovning "Olchazor"(1936-yil) asarlarini ona tilimizga mahorat bilan tarjima qilgan. 1937-yil 31-dekabrda "xalq dushmani"sifatida qamoqqa olinib,1938-yil 4-oktyabrda o'limga mahkum qilingan.Yozuvchining o'zi va asarlari 1956-yildan boshlab oqlangan. Abdulla Qodiriy Alisher Navoiy nomidagi Respublika Davlat mukofoti laureati (1991-yil), "Mustaqillik"ordeni bilan taqdirlangan (1994-yil)
-
Қўрқинчли теҳрон
Мушфиқ Қозимий,Мазкур китоб икки китобдан ибора бўлиб, унда ўтган аср бошларидаги воқеалар валамга олинди. Орадан йиллар ўтган бўлса-да, ундаги ғоялар, ўлмас туйўулар, орзулар ва армонлар занжири ўз аҳамиятини йўқотмаган. Бош қаҳрамон Фаруҳнинг эзгулик ва жаҳолат, нафс йулидаги свргузаштлари ва Маҳинга бўлган соф мухаббати икки романни бир биригаузвий боғлаб турувчи умумий сюжет чизиғини ташкил этади. "Қўрқинчли Теҳрон" дунё адабиёти ҳазинасидан ўрин олган асарлар сирасига киради. Мушфиқ Қозимий қаламига мансуб ушбу асар оламига ошуфта ббўлинг, азиз китобхон.
-
O'tkan kunlar
Abdulla Qodiriy,O'zbek romanchiligi va hayotiy hikoyalar janrining asoschisi, buyuk ustozimiz-Abdulla Qodiriy(1894-1938-yillar) XX asr o'zbek adabiyotining buyuk darg'alaridan biri bo'lgan. A.Qodiriy dastlabki ta'limni musulmon maktabi,rus-tuzem maktabida,abulqosim shayx madrasasida olgan.1925-1926-yillarda moskvadagi adabiyot kursida ta'lim olgan. Uning dastlabki ijodlari "Samarqand","Oina",'Sadoi Turkiston" gazetalari va o'zi tashkil etgan "Mushtum" jurnalida e'lon qilingan. A.Qodiriyning "To'y","Ahvolimiz", "Millatimga", "Fikr aylagil" kabi she'rlari;"Baxtsiz kuyov" dramasi,"Juvonboz","Uloqda"(1916-yil),"Kalvak Maxzumning xotira daftaridan", "Toshpo'lat tajang nima deydi?"(1920) kabi hikoyalari;"O'tkan kunlar" (1924-1926),"Mehrobdan chayon" (1929) romanlari,"Obid ketmon"(1934) qissasi hozirgi vaqtda ham sevib o'qiladi.Shuningdek,N.V.Gogolning "Uylanish"(1935-yil),A.P.Chexovning "Olchazor"(1936-yil) asarlarini ona tilimizga mahorat bilan tarjima qilgan. 1937-yil 31-dekabrda "xalq dushmani"sifatida qamoqqa olinib,1938-yil 4-oktyabrda o'limga mahkum qilingan.Yozuvchining o'zi va asarlari 1956-yildan boshlab oqlangan. Abdulla Qodiriy Alisher Navoiy nomidagi Respublika Davlat mukofoti laureati (1991-yil), "Mustaqillik"ordeni bilan taqdirlangan (1994-yil)
-
Boburnoma
Zahiriddin Muhammad Bobur,"Boburnoma"-o'zbek mumtoz adabiyotining bebaho asarlar qatoridan o'rin egallab turgan asar sifatida e'irof etiladi.Unda Markaziy Osiyo,Afg'oniston,Hindiston va Eron xalqlari tarixi,jug'rofiyasiga oid qimmatli ma'lumotlar o'rin egallagan.Asarning o'sha davr o'zbek adabiy tilining yorqin namunasi sifatidagi qadri,qimmati hamon o'z ahamiyatini yo'qotmagan.
-
Chinor
Asqad Muxtor,Asqad Muxtorning bu romani sharq adabiy an'analarini eslatuvchi yangi bir shaklda yozilgan.Chinorning azim shoxlariday har tomonga tarvaqaylab ketgan qissalar jonli voqelikni aks ettirsa,uning teran ildizlari- hikoyatlar yaqin o'tmish haqida,rivoyatlar esa pildirab uchgan yaproqlar singari yengil,ular badiiy tafakkur qanotida qadim afsonalarga borib tutashadilar... Bularning hammasi ham bir o'zbek oilasi haqida.Bu oila katta,qadimiy,madaniy,mehnatkash va shu ma'noda "tagli-zotli".Uning har bir a'zosi xalq hayotida ma'lum bir mas'uliyatli yukni o'z zimmasiga olgan.Jonajon tuproqqa chuqur tomir yoygan,baquvvat va qadimiy Chinor mangulik ramzi,xalqimiz timsolidir. Oila boshi Ochil buvaning safari bilan shartli ravishda o'zaro bog'langan qissalarning har biri mustaqil axloqiy-estetik fikrni ilgari suradi.Hikoyatlar va rivoyatlar esa bu fikrni quvvatlab,yanada mustahkamlaydi.
-
Xamsa
Alisher Navoiy,Mazkur kitobda Alisher Navoiy "Xamsa"sidagi barcha dostonlarning mazmuni bayon qilingan. Ularda Shoir tomonidan tasvirlangan turli voqea-hodisalar aks ettirilgan, faqat kirish qismlari,me'yoridan cho'zilib ketgan manzaralar,monologlar biroz qisqartirilgan.Navoiy dostonlarining ushbu nasriy talqini alloma shoirimizning turkiy she'riyat gultoji hisoblanmish "Xamsa" dostonlarini anglab olishingizga yordam beradi, deb o'ylaymiz.
-
Navoiy
Muso Toshmuhammad o'g'li Oybek,"Navoiy" romani o'zbek va rus tillarida bir necha marta nashr etlgan asar.Navoiydan keyingi davr uning asarlariga qiziqishni oshirsa oshirdiki,aslo kamaytirmadi.Oybek asarda Navoiy siymosini yaratadi.Bundan besh asr oldin yashab o'tgan ulug' shoirni aniq va yaqqol tasavvur etish buyuk yozuvchigagina xos.Oybek romanda buyuk shoir obrazini yaratishda Navoiyning turkiy til va adabiyotga bo'lgan munosabati tasviridan ham o'rinli foydalangan.Asarda Navoiy obraziga xos xususiyatlar sofdillik,qat'iyat va olijanoblik kabi fazilatlarda namoyon bo'ladi.Darhaqiqat,"Navoiy" romani o'zining badiiy-estetik qimmati,mazmun-mohiyati,badiiy tasviriy vositalarga limmo-limligi,voqealarning izchilligi,tarixiy haqiqatning ko'zgusi bo'la olganligi,qahramonlarning bir-biri bilan,ya'ni to'qima va tarixiy obrazlarning uyg'unlashganligi bilan ham yuksak tahsin va e'tiroflarga loyiq asardir. Shu bois ham bu asar mana necha yillarki, o'z qadr-qimmatini yo'qotgan emas,yo'qotmaydi ham.Chunki chinakam badiiy san'at asari hech qachon o'lmaydi.Bunday asarlarni xalq unutmaydi.Oybekning o'zbek mumtoz adabiyotida siymo, ulug' mutafakkir sanalgan Navoiy obrazini go'zal tasvirlab bera olgan bu romani mangu yashayveradi.
-
Темур тузуклари
Алихон Соғуний, Ҳабибулла Кароматов,"Темур тузуклари", "Тузуки Темурий", Малфузоти Темурий", "Вақиоти Темурий", номлари билан ҳам машҳур бўлган "Ткмур тузуклари" асари икки қисмдан иборат. Биринчи қисмда Амир Темурнинг Таржимаи ҳоли ижтимоийғсиёсий фаолияти, унинг Мавароуннаҳрда марказий ҳокимиятни қўлга киритиши, сиёсий тарқоқликка бархам бериши, марказлашган давлат тузиши,27мамлакатни,ўз тасарруфига киритиши,буюк соҳибқирон тилидан ихчам тарзда баён этилган.