Kitoblar

Теория государства и права

Амалий ўзбек тили

Давлат хизмати

Мазкур ўқув қўлланма Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академиясининг Илмий Кенгаши томонидан 2014 йил 31 октябрь куни нашрга тавсия этилган. Мазкур ўқув қўлланмада давлат хизмати тушунчаси, ўзига хос хусусиятлари, мақсади ва вазифалари, ҳуқуқий асослари ва асосий принциплари; давлат-хизмат муносабатлари, давлат хизматчилари тушунчаси, хусусиятлари, таснифи ва ҳуқуқий мақоми; Ўзбекистон Республикасида давлат хизматини ўташ ва давлат-хизмат муносабатларининг тугатилиши; ривожланган давлатларда давлат хизматини ташкил этиш ва амалга ошириш амалиётига қаратилган масалалар ёритиб берилган. Қўлланма Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Тараққиёт Дастури (БМТТД)нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси кўмагида тайёрланди. Муаллифларнинг ушбу китобдаги фикрлари БМТТДнинг расмий нуқтаи назарини акс эттирмаслиги мумкин.

Халқаро хусусий меҳнат муҳнат муносабатларини ҳуқуқий тартибга солиш

Ушбу монографияда Европа Иттифоқи ва айрим ривожланган давлатларда чет эл элементи билан мураккаблашган мехнат муносабатларини коллизион- хукукий тартибга солувчи конунчиликнинг ривожланиш тенденциялари, lex voluntatis, lex loci laboris, lex fori каби халқаро хусусий хукукий тамойилларнинг мазмуни ва уларни мехнат муносабатларига қўллаш борасида ривожланган тажрибаси давлатларнинг ҳамда жамоавий мехнат қонунчилигининг халқаро мехнат муносабатларини тартибга солишдаги ўрни чуқур таҳлил этилган. Мазкур монография олий ва ўрта махсус ўқув юртларида ҳуқуқшунослик йўналиши бўйича таҳсил олаётган талабаларга, мазкур масала юзасидан илмий изланишлар олиб бораётган тадкикотчиларга, амалиёт ходимларига мўлжалланган.

Тезкор-қидирув фаолияти

Мазкур дарсликда тезкор-қидирув фаолиятининг фан ва ўқув предмети сифатидаги асосий қоидалари ёритилган бўлиб, унинг асосини Ўзбекистон Республикасининг "Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисида"ги, "Прокуратура тўғрисида"ги қонунлари, жиноят, жиноят процессуал қонунчилиги ва бошқа қонунчилик ҳужжатлари ташкил этади. Ҳуқуқшунослик йўналишидаги олий таълим муассасаларининг талабалари, курсантлари ва магистрлари, прокурорлар, судьялар, адвокатлар ҳамда тезкор-қидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар ходимлари учун мўлжалланган.

Фуқаролик ишлари бўйича судга мурожаат қилиш тартиби

Ўзбекистон Республикаси Консутитуциясининг 44-моддасига асосан ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, жамоат бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланади. Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексининг 1-моддасига асосан ҳар қандай манфаатдор шахс бузилган ёки низолашилаётган ҳуқуқи ёхуд қонун билан қўриқланадиган манфаатини ҳимоя қилиш учун қонунда белгиланган тартибда судга мурожаат қилишга ҳақли. Мазкур қўлланма Ўзбекистон Республикаси фуқаролик судлари, уларга аризалар билан мурожаат қилиш ва фуқаролик судларида ишларни кўриш тартибига оид амалдаги қонун ҳужжатлари, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг қарорлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талаблари зътиборга олинган ҳолда, кенг аҳоли қатламларига тушунарли бўлиши учун содда тилда тайёрланган. Ушбу қўлланмада фуқаролик ишлари бўйича судлар тизими, мазкур судларда аризаларни кўриб чиқиш ва ҳал қилиш тартиби, босқичлари, судларга топшириладиган аризаларни тузиш, уларнинг намуналари, судларга тўланадиган давлат божи миқдорини аниқлаш тартиби, амалиётдан мисоллар ва бошқа масалалар ёритилган. Қўлланма нафақат судьялар, адвокатлар, ҳуқуқшунослик соҳасидаги мутахассисларга, балки судлар фаолиятига ва процессуал қонунчиликка қизиқувчи китобхонларга ҳам мўлжалланган.

Ҳуқуқий маданият демократик тараққиёт омили

Илмий-оммабоп рисоладан Шарқ, Ғарб ҳамда замонавий фалсафада ҳуқуқий маданиятга доир қарашлар, ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданият уйғунлашувининг детерминантлари, фуқаролар ҳуқуқий маданиятини юксалтиришда сиёсий партиялар, жамоат ташкилотлари, оммавий ахборот воситаларининг роли, фуқаролар ҳуқуқий маданиятини такомиллаштириш масалаларининг таҳлили ўрин олган. Рисола олий ўқув юрти талабалари, ижтимоий фалсафа муаммолари билан шуғулланадиган мутахассислар ҳамда кенг китобхонларга мўлжалланган.

Қонунлар ижроси мониторинги: назария ва амалиёт масалалари

Мазкур тўпламда мамлакатни модернизация қилиш ва фуқаролик жамиятини шакллантиришда қонунлар ижроси мониторингининг ўрни ва аҳамияти, қонунлар ижроси мониторинги тушунчаси ва моҳияти, прин циплари, объекти, субъектлари, мониторингнинг назоратдан фарқи ва ху сусиятлари, қонунлар ижроси мониторингининг ҳуқуқий асослари ва амал- га ошириш босқичлари, хорижий давлатларда қонунлар ижроси монито рингининг ўзига хос жиҳатлари каби долзарб масалалар юзасидан илмий- оммабоп тезис ва мақолалар қонунлар ижроси мониторингини янада такомиллаштириш бўйича конференция тавсиялари ўрин олган. Тўплам Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик пала- таси депутатлари ва Сенати аъзолари, Ўзбекистон Республикаси Вазир лар Маҳкамаси ва бошқа ижро этувчи ҳокимият органлари вакиллари, ҳуқуқшунослик йўналишидаги олий ўқув юртларининг ўқитувчилари, аспи рантлари, магистрлари ва талабалари, оммавий ахборот воситалари вакиллари шунингдек, ушбу масалаларга қизиқувчи мутахассислар ва жамоатчилик учун мўлжалланган.

Корпоратив бошқарув механизми: муаммо ва ечимлар

Монографияда Республикамизда бизнес муҳитни ривожлантириш жараёнига корпоратив бошқарув механизмини жорий этишнинг назарий-услубий асослари, хориж амалиётида корпоратив бошқарувнинг ўзига хос жиҳатлари, Ўзбекистонда бизнес муҳит ва корпоратив бошқарув- нинг шаклланиш босқичлари, корпоратив секторда давлат иштирокининг таъсири, корпоратив ихтилофлар ва уларни бартараф этиш йўллари белгилаб берилган. Ушбу монография корпоратив корхоналарнинг кузатув ва ижроия кенгашлари (менежерлар) тафтиш комиссияларининг аъзолари, давлат бошқарув идораларининг мутахассислари, ОБМ ва унинг Корпоратив бошқарув маркази тингловчилари ҳамда Олий таълим тизимидаги иқти содиёт ва менежмент мутахассисликлари бўйича таълим олаётган талабалар учун мўлжалланган.

Конститутция ва ижтимоий давлатчилик

Узбекистон Республикасининг Конституцияси мамлакатда демократик ижтимоий-ҳуқиқий давлат ва эркин фуқаролик жамияти барпо этишнинг конуний замини сифатида ижтимоий-сиесий хамда хукукий тахана ва талқин марказидаги долзарб мавзу бўлиб келмоқда. Китобда Конституциянинг яратилиш тарихи, моҳияти, асосий принциплари, ўзига хос хусусиятлари, конунчилик тизимининг ўзаги эканлиги, унинг мафкуравий ва маънавий-ахлоқий салоҳияти, суд-ҳуқук тизими пойдевори тарзида майдонга чикаётганлиги ҳамда оламшумул халкаро ахамияти жонли мисоллар асосида илмий-назарий тахлил этилган. Конституция юксак ижтимоий-хукукий кадрият, шахснинг ҳуқуқий ижтимоийлашуви омили сифатида талкин этилиб, фукаролик жамияти институтларини шакллантиришда хаётбахш роль ўйнаётганлиги кўрсатиб берилган. Китоб профессор-ўқитувчилар, тадкикотчилар, магистр ва талабалар, илмий ва амалиёт ходимлари хамда кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Ўзбекистон Республикасининг адвокатура ва адвокатлик фаолиятига оид қонунлари ва меъёрий ҳужжатлари

Ўзбекистон Республикаси кодекларси

Yuristning yozma nutqi

O'zbekistonda iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo'nalishlari va dolzarb muammolari" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materialları kiritilgan. To'plamdan olimlar, oliy o'quv yurtlarining o'qituvchilari, tadqiqotchilar va amaliyot xodimlarining mustaqillik yillarida iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga yo'naltirilgan makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag'batlantirish masalalariga yechishga qaratilgan nazariy va amaliy ahamiyatga ega fikr-mulohazaları ifodalangan maqolalar o'rin olgan. Maqolalarda keltirilgan ma'lumotlarning mazmuni va to'g'riligiga muallif o'zi javobgar hisoblanadi.

O'zbekistonda iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo'nalishlari va dolzarb muammolari

Ushbu to'plamga Toshkent davlat yuridik universitetida Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti "Iqtisodiyot nazariyasi" kafedrasi bilan hamkorlikda 2018-yil aprel oyida o'tkazilgan O'zbekistonda iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo'nalishlari va dolzarb muammolari" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materialları kiritilgan. To'plamdan olimlar, oliy o'quv yurtlarining o'qituvchilari, tadqiqotchilar va amaliyot xodimlarining mustaqillik yillarida iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga yo'naltirilgan makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag'batlantirish masalalariga yechishga qaratilgan nazariy va amaliy ahamiyatga ega fikr-mulohazaları ifodalangan maqolalar o'rin olgan. Maqolalarda keltirilgan ma'lumotlarning mazmuni va to'g'riligiga muallif o'zi javobgar hisoblanadi.

Davlat tilida ish yuritish

Ushbu qo'llanmada tashkilot va muassasalarning ish yuritish faoliyatida eng ko'p qo'llanadigan hujjatlar, ularni tuzish tartib qoidalari masalalariga to'xtalindi, ular tegishli namunalar bilan ko'rsatildi, ish yuritishga oid lug'at berildi. Qo'llanma, birinchi navbatda, tashkilotlar rahbar- lari va xodimlariga, boshqaruv faoliyatida bevosita hujjat ustida ishlovchilar, kotib-referentlar, kadr xizmati xodimlariga mo'ljallangan, shuningdek, undan hisobchilar, adliya maslahatchilari, auditor, menejerlar ham foydalanishlari mumkin.

Mulk huquqi

Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar bugungi kunda turmushimizning barcha jabhalarini qamrab oldi va u muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Ayniqsa, jamiyatda huquqiy madaniyatni yuksaltirish to'g'risida milliy dastur qabul qilinganidan so'ng, shuningdek mamlakatni modernizatsiya va isloh qilish ketayotgan bir paytda bu sohadagi ishlar yanada faollashdi. Mazkur darslik darslikning avvalgi avlodidan ham shaklan, ham maz- munan farq qilib, u bugungi kun talablaridan kelib chiqib yaratildi. Muqaddam yaratilgan darslik bugungi davr ruhidan kelib chiqib, bir qadar boyitildi. Ma'lumki, mulkiy munosabatlar juda keng qamrovli, ayni paytda murakkab munosabatlardir. Ularni muntazam tushunib borish, tahlil qilib borish, sharhlash lozimligini davrning o'zi taqozo qilmoqda. Mazkur kitob ham ushbu munosabatlar bilan yaqindan tanishishga xizmat qilsa, ajabmas. Darslik oliy o'quv yurtlari magistrantlari va talabalari, amaliyot xodimlari va keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan.

Prokuror nazorati

Ushbu O'quv qo'llanma kunduzgi va sirtqi bo'lim talabalariga Prokuror nazorati fanidan tayorgarlik ko'rish va kurs ishlarini bajarishlariga ko'maklashish uchun tayyorlangan. O'quv qo'llanma bakalavriyat yo'nalishining 5380100-, magistratura yo'nalishining 5380111 yurisprudensiya ixtisosligi bo'yicha bilim oluvchilarga, aspirantlar, yurisprudensiya sohasidagi oliy o'quv yurtlari o'qituvchilari hamda huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlari uchun mo'ljallangan.

Sud statistikasi

Mazkur ilmiy-amaliy o'quv qo'llanmada jinoyatchilikka qarshi kurash faoliyatini takomillashtirish va uni samaradorligini oshirish uchun Respublikadagi jinoyatchilik va qonuniylikni tahlil qilish yuzasidan olib boriladigan huquqiy statistika tushunchasi, nazariyasiga oid jihatlari, sud statistikasining predmeti, uslubi, statistika va hisobning ahamiyati, ijtimoiy-huquqiy, jinoiy- huquqiy, fuqaroviy-huquqiy munosabatlarning oziga xos jihatlari, ularning obyektlari hamda ilmiy-amaliy faoliyatdagi ahamiyati xususida fikr yuritilgan. Qo'llanmada berilgan uslub va usullardan, ayniqsa, prokuror-tergov xodimlari jinoyatlarini oldini olish, ularning kelib chiqish sabab va shart-sharoitlarini bartaraf etish maqsadida keng foydalanishlari, umuman olganda jinoyatchilikka qarshi kurashni amalga oshiruvchi organlar tomonidan o'z faoliyatlaridagi samaradorlikni oshirishda foydalanishlari mumkin. Qo'llanma huquqshunoslik sohasida faoliyat ko'rsatuvchi barcha xodim- lar, huquqshunoslik oliy o'quv yurti talabalari va oqituvchilariga, shuningdek, sud statistikasi-huquqiy statistika bilan qiziquvchi ilmiy va amaliyot xodimlari uchun mo'ljallangan.

Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqi

Mazkur darslikda "Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy huquqi" fanining tushunchasi, predmeti, manbalari, uni o'rganish uslublari, inson va fuqarolarning asosiy huquq va erkinliklari, konstitutsiyaviy tuzum, davlat shakllari, saylov huquqi va referendum, davlat boshlig'i, qonunchilik, ijro va sud hokimiyat organlarining huquqiy maqomi, mahalliy boshqaruv va o'zini o'zi boshqaruvga oid masalalar yoritilgan. Darslik bakalavr va magistratura bosqichi talabalariga, aspirant va yuridik o'quv yurtlari o'qituvchilariga, mutaxassislarga, shuningdek, konstitutsiyaviy huquq fanini o'rganuvchi barcha kitobxonlarga mo'ljallangan.

Yuksak ma'naviyat yengilmas kuch

Vatanimizning kelajagi, xalqimizning ertangi kuni, mamlakatimizning jahon hamjamiyatidagi obro'-e'tibori avvalambor farzandlarimizning unib-o'sib, ulg'ayib, qanday inson bo'lib hayotga kirib borishiga bog'liqdir. Biz bunday o'tkir haqiqatni hech qachon unutmasligimiz kerak.